Ιούνιος 18,2021
Απάντηση δια του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, έδωσε η Κομισιόν σε ερώτηση 15 ευρωβουλευτών της Αριστεράς, αναφορικά με την άρση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας για τεχνολογίες που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19, προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία διαθεσιμότητα και πρόσβαση σε αυτές από όλες τις χώρες του πλανήτη, ιδιαίτερα από αυτές με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα.
Στην ερώτησή τους οι συνυπογράφοντες ευρωβουλευτές της Αριστεράς, μεταξύ των οποίων ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης, και ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Πέτρος Κόκκαλης, καλούσαν την Επιτροπή να πάρει θέση για το εάν θα ήταν αποτελεσματικότερο να ληφθεί μια πολυμερής απόφαση και να μην αφεθεί σε κάθε χώρα ξεχωριστά να αποφασίζει και να καθορίζει τους λόγους χορήγησης υποχρεωτικής άδειας εκμετάλλευσης, ιδιαίτερα εάν ληφθούν υπόψιν οι σχέσεις εξουσίας μεταξύ φαρμακευτικών κολοσσών και ορισμένων χωρών καθώς και το ιστορικό έναρξης δικαστικών διαδικασιών από φαρμακευτικές εναντίον εθνικών κυβερνήσεων.
Επιπλέον, ζητούσαν να μάθουν σχετικά με την αξιολόγηση της Κομισιόν και τον βαθμό ετοιμότητας της νομοθεσίας αναφορικά με τη χορήγηση υποχρεωτικών αδειών σε αναπτυσσόμενες χώρες και σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Στην απάντησή του ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Ντομπρόβσκις παρόλο που αναγνωρίζει ότι «η βασική πρόκληση σήμερα είναι το γεγονός ότι η παγκόσμια ικανότητα παρασκευής εμβολίων είναι ανεπαρκής» και πως «η αύξηση της ικανότητας παρασκευής είναι αναγκαία», δηλώνει ότι «η παραίτηση από τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας θα παρεμπόδιζε, παρά θα βοηθούσε, τις προσπάθειες αύξησης της παραγωγής».
Επιπλέον, ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Κομισιόν τονίζει πως «η συμφωνία για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS) είναι ήδη αρκετά ευέλικτη ώστε να αντιμετωπίζει τυχόν ζητήματα που σχετίζονται με τη διανοητική διαδικασία, μέσω της χορήγησης υποχρεωτικών αδειών εκμετάλλευσης και μέσω άλλων δυνατοτήτων ευελιξίας».
Σε ό,τι αφορά τέλος την αξιολόγηση από την Κομισιόν της νομοθεσίας τρίτων χωρών σχετικά με την ετοιμότητα χορήγησης υποχρεωτικών αδειών εκμετάλλευσης, ο Β. Ντομπρόβσκις αναφέρει πως η Επιτροπή δεν έχει διενεργήσει αξιολόγηση και πως «η ΕΕ έχει προσφερθεί να συζητήσει προβλήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή των δυνατοτήτων ευελιξίας της συμφωνίας TRIPS, προκειμένου να διασφαλιστεί η ετοιμότητα κατά την πανδημία».
Ακολουθούν οι πλήρεις ερώτηση και απάντηση:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000464/2021
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Marc Botenga (The Left), Kateřina Konečná (The Left), Clare Daly (The Left), Mick Wallace (The Left), Manuel Bompard (The Left), Niyazi Kizilyürek (The Left), Manon Aubry (The Left), Pernando Barrena Arza (The Left), Petros Kokkalis (The Left), Dimitrios Papadimoulis (The Left), Martina Michels (The Left), Anne-Sophie Pelletier (The Left), Nikolaj Villumsen (The Left), Giorgos Georgiou (The Left), Eugenia Rodríguez Palop (The Left)
Θέμα: Έκκληση της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής προς τον ΠΟΕ για αναστολή ή ανάκληση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας για τεχνολογίες που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19
Προκειμένου να διασφαλιστεί η ταχεία διαθεσιμότητα των τεχνολογιών που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 και η πρόσβαση σε αυτές, η Ινδία και η Νότια Αφρική έχουν ζητήσει την ανάκληση ή την αναστολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που συνδέονται με τις εν λόγω τεχνολογίες. Σε απάντηση, η Επιτροπή υποστήριξε τη χρήση των μηχανισμών ευελιξίας που προβλέπονται στη συμφωνία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS). Σύμφωνα με τη δήλωση της Ντόχα για τη συμφωνία TRIPS και τη δημόσια υγεία, κάθε μέλος του ΠΟΕ έχει το δικαίωμα να χορηγεί υποχρεωτικές άδειες εκμετάλλευσης και την ελευθερία να καθορίζει τους λόγους για τη χορήγησή τους. Ωστόσο, οι χώρες μπορεί να είναι απρόθυμες να εξετάσουν τις υποχρεωτικές άδειες εκμετάλλευσης, δεδομένου του ιστορικού των δικαστικών διαδικασιών που κινήθηκαν από φαρμακευτικές εταιρείες κατά της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής στην προσπάθεια να την εμποδίσουν να θεσπίσει νομοθεσία με στόχο τη μείωση των τιμών των φαρμάκων .
- Δεδομένων των σχέσεων εξουσίας μεταξύ των φαρμακευτικών κολοσσών και ορισμένων χωρών, συμφωνεί η Επιτροπή ότι θα ήταν αποτελεσματικότερο να ληφθεί πολυμερής απόφαση, σχετικά με την ανάκληση των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, παρά να αφεθεί σε κάθε χώρα ξεχωριστά η απόφαση χορήγησης υποχρεωτικής άδειας εκμετάλλευσης;
- Πώς αξιολόγησε και σε ποιο βαθμό, στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, είναι έτοιμη η νομοθεσία να επιτρέψει τη χορήγηση υποχρεωτικών αδειών μόλις χρειαστεί, υπό το πρίσμα της τρέχουσας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, και μπορεί η Επιτροπή να κοινοποιήσει την αξιολόγησή της;
EL, E-000464/2021
Απάντηση του εκτελεστικού αντιπροέδρου κ. Dombrovskis
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Επιτροπή είναι της άποψης ότι οι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, μαζί με τους παγκόσμιους μηχανισμούς συνεργασίας, όπως ο μηχανισμός COVAX, αποτελούν τη μελλοντική πορεία προς τη διασφάλιση καθολικής ισότιμης πρόσβασης σε θεραπείες και εμβόλια κατά της COVID-19. Η βασική πρόκληση σήμερα είναι το γεγονός ότι η παγκόσμια ικανότητα παρασκευής εμβολίων είναι ανεπαρκής. Η αύξηση της ικανότητας παρασκευής είναι αναγκαία και ο πιο γρήγορος τρόπος για την επίτευξή της είναι η διάδοση της τεχνολογίας και της τεχνογνωσίας των φορέων ανάπτυξης εμβολίων, μέσω ρυθμίσεων που αφορούν τη χορήγηση αδειών εκμετάλλευσης και την παρασκευή.
Μια τέτοια συνεργασία βρίσκεται σε εξέλιξη και πρέπει να συνεχιστεί. Η διανοητική ιδιοκτησία (ΔΙ) αποτελεί βασικό παράγοντα στην παροχή πλαισίου το οποίο καθιστά δυνατές αυτές τις ρυθμίσεις. Η παραίτηση από τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας θα παρεμπόδιζε, παρά θα βοηθούσε, τις προσπάθειες αύξησης της παραγωγής.
Σε περίπτωση που εθελοντικές λύσεις αποτυγχάνουν ή δεν διατίθενται, η συμφωνία για τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS) είναι ήδη αρκετά ευέλικτη ώστε να αντιμετωπίζει τυχόν ζητήματα που σχετίζονται με τη ΔΙ, μεταξύ άλλων μέσω της χορήγησης υποχρεωτικών αδειών εκμετάλλευσης και μέσω άλλων δυνατοτήτων ευελιξίας. Στη συμφωνία περιλαμβάνονται ταχέως χορηγούμενες άδειες (fast-track licences) σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία, καθώς και για εξαγωγές σε χώρες με μηδενική ή ανεπαρκή ικανότητα παρασκευής. Αυτές οι δυνατότητες ευελιξίας είναι νόμιμα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τις χώρες που τα έχουν ανάγκη.
Κάθε μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) μπορεί να χορηγεί υποχρεωτικές άδειες εκμετάλλευσης σύμφωνα με το εθνικό του δίκαιο. Η Επιτροπή δεν έχει διενεργήσει αξιολόγηση της νομοθεσίας τρίτων χωρών σχετικά με την ετοιμότητα όσον αφορά τη χορήγηση υποχρεωτικών αδειών εκμετάλλευσης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Η ΕΕ έχει προσφερθεί να συζητήσει προβλήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή των δυνατοτήτων ευελιξίας της συμφωνίας TRIPS, προκειμένου να διασφαλιστεί η ετοιμότητα κατά την πανδημία. Η Γραμματεία του ΠΟΕ έχει προσφέρει επίσης βοήθεια σε κάθε μέλος που αντιμετωπίζει προβλήματα όσον αφορά την εφαρμογή των δυνατοτήτων ευελιξίας.
